ارزهاي ديجيتال که اين روزها در صدر اخبار اقتصادي و تکنولوژي قرار گرفته‌اند، تبعات زيادي را با خود به همراه داشته و واکنش‌هاي متعددي از سوي مردم کشورها دريافت کرده‌اند. يکي از جنبه‌هاي که کمتر به چشم مي‌آيد، تغييرات شديد در قيمت بازار قطعات کامپيوتري است که در ابعاد جهاني رخ داده و در ايران نيز به علت محبوبيت روزافزون اين ارزها، به طور ملموس حس مي‌شود.
کافيست قصد خريد کارت گرافيکي رده بالا جهت بازي کردن (براي يک سيستم گيمينگ) داشته باشيد و با بازاري خالي از هر گونه کارت گرافيک درجه متوسط رو به بالا روبرو خواهيد شد که در آن رقم‌هاي بسيار بالايي براي قطعات پيشرفته ناياب در نظر گرفته شده است. اکنون کمتر فروشگاه اينترنتي وجود دارد که هنگام تماس با بخش فروش آن از شما نپرسد چند کارت گرافيک مي‌خواهيد؟ گويي که تمامي مشتريان صرفا ماينرها (افرادي که ارزهاي ديجيتال را استخراج مي‌کنند) هستند و گيمرها فراموش شده‌اند.
با يکي از فروشگاه‌هاي قطعات کامپيوتري نسبتا معروف که تماس مي‌گيرم، مسئول فروشنده دليل نوسان قيمت بازار کارت گرافيک را «بيت کوين و دوستانش» معرفي مي‌کند:
«ارزهاي ديجيتال بازار جهاني را تحت تاثير خود قرار داده‌اند، قيمت‌ها در سايت‌هاي معتبر آمازون هم همين است و لحظه‌اي عوض مي‌شود. البته 5درصد عوارض ماليات قطعات امارات متحده عربي و نوسانات ارز هم بي‌تاثير نبوده ولي هجوم ماينرها به خريد کارت گرافيک بيشترين علت اين مسئله است.»
«سعيد حسيني»، مديرعامل فروشگاه «ليون کامپيوتر» از تاثيرات بازار ارز ديجيتال از اواخر سال 90 در بازار ايران مي‌گويد و اوج گرفتن اين اثرات را اواخر سال 95 و نهايت آن را روزهاي کنوني مي‌داند. وي در همين رابطه گفت:
فقدان کارت گرافيک در بازار به موجب استقبال ماينرهاست و شرکت‌هاي سازنده اين قطعات نيز در ابتدا تمهيدي براي اين شور و هيجان نديده بودند، از همين رو ميزان توليدات اين کارخانه‌ها (عرضه آنها) از مقدار تقاضا کمتر شده و سال 2016 و تا همين چند ماه پيش به همين منوال گذشت. مردم تمامي قطعات موجود در دنيا را تمام کرده بودند و خود ما خريداراني از کشورهاي همجوار مثل روسيه داشتيم چرا که موجودي برخي کشورها به کل تمام شده بود.
حسيني افزايش قيمت اتريوم و تعطيلات سال نوي ميلادي جديد که مصادف با افزايش قيمت شديد اين نوع ارز ديجيتالي شد را دو دليل عمده و اصلي گراني کارت گرافيک و چند قطعه ديگر در بازار رايانه مي‌داند. او معتقد است افزايش قيمت اتريوم رابطه مستقيمي با بالا رفتن قيمت کارت گرافيک دارد و در اين باره مثال جالبي مي‌زند:
اگر اتريوم به رقم 5 هزار دلار برسد، مغازه‌هاي داراي کارت گرافيک دچار دستبرد مي‌شوند.
او در ادامه به مسئله تعطيلات کارخانه‌ها به موجب کريسمس و آغاز سال نوي ميلادي مي‌گويد:
تعطيلي اين کارخانه در روزهاي اخير به طور اتفاقي مصادف با بالا رفتن قيمت ناگهاني اتريوم شد، ضمن اينکه کارخانه‌ها در اواخر سال معمولا سفارش توليد نمي‌گيرند.
وي از راه چاره برخي شرکت‌ها مثل Nvidia در رابطه با کمبود موجودي کارت گرافيک براي ماينرها پرده برمي‌دارد :
اين شرکت‌ها قطعاتي مخصوص ماين کردن را درست کردند که هم مصرف برق بسيار پايين‌تري نسبت به کارت گرافيک‌هاي گيمينگ دارند و تمرکزشان را براي ماين کردن ارزهاي ديجيتال گذاشته‌اند. مدل‌هاي مثل P106 Geforce و اصولا مواردي که داراي پسوند BTC در انتهاي نام مدل خود هستند جزو اين دسته قطعات قرار مي‌گيرند.
بر اساس گفته‌هاي مديرعامل ليون کامپيوتر، اخيرا سازمان گمرک کشور مسئله گراني و افزايش تقاضاي کارت گرافيک را مدنظر قرار داده و بارهاي وارداتي اين قطعات را به دقت بررسي و قيمت آنها را موشکافي مي‌کند. او از فقدان قطعاتي همچون پاور و مادربورد نيز در بازار جهاني مي‌گويد چرا که مدل‌هاي قدرتمند اين قطعات نيز براي ماين کردن ارزهاي ديجيتالي استفاده مي‌شود:
پاورهاي قدرتمند (1400 وات به بالا) و مادربوردهاي سري BTC (پسوندي مختص قطعات مخصوص استخراج ارز ديجيتال) در بازار کمياب و ناياب شده‌اند و برخي کاربران با قطعاتي مثل DUAL PSU دو پاور ضعيف‌تر را به يک سيستم متصل مي‌کنند. قيمت اين قطعات نيز در روزهاي گذشته 2 تا 3 برابر افزايش داشته است.
افزايش دو برابري قيمت کارت هاي گرافيک تنها در يک ماه
از آن سو «جلال حسين خاني» مدير عامل شرکت تنديس پردازش هزاره سوم که در زمينه استخراج ارزهاي ديجيتالي فعاليت دارد، معتقد است که گراني در بازار ايران بيش از رقم واقعي خود در ابعاد جهاني صورت گرفته و نزديک 60 الي 70 درصد بيشتر از حد واقعي خود است :
يک کارت گرافيک مدل 1080 را اگر در سايت‌هاي خارجي استعلام قيمت بگيريم با احتساب ارز کنوني و پرداخت‌هاي گمرکي مي‌توان با قيمت چهار ميليون و پانصد هزار تومان خريد، در صورتي که نرخ همين مدل در ايران رقمي معادل شش و نيم تا هفت و نيم ميليون تومان است.
حسين خاني که بيش از يک سال است در زمينه ماينينگ بيت‌کوين فعاليت مي‌کند، خريدن اين کارت گرافيک‌ها را با توجه به افزايش نرخ ارزهاي ديجيتالي به ويژه ارزهايي همچون اتريوم، اتريوم کلاسيک و بيت کوين گلد و را به صرفه مي‌داند و معتقد است هزينه اين دستگاه‌ها بعد از چند ماه به خريداران خود بازخواهد گشت. او البته اضافه شدن جمعيت ماينر به بازار استخراج ارزهاي ديجيتالي را موجب کاهش درآمد اتريوم براي ماينرها مي‌داند: «در ماه گذشته مي‌شد با يک دستگاه داراي 18 کارت گرافيک قوي و 3 ريگ، رقمي معادل 2.5 اتريوم در ماه استخراج کرد ولي الان به 1.8 رسيده است.»
او سود حاصل از اين ارزها را وسوسه انگيز مي‌داند و معتقد است تجهيز يک دستگاه قوي امروزي مي‌تواند حداقل تا 30 ماه براي کاربران درگير با ارزهاي ديجيتال، کارکرد داشته باشد و ومي به آپديت لحظه‌اي و دائم دستگاه ماينر نيست :
بازار ارزهاي ديجيتالي به علت تلورانسي که در خود دارد غير قابل پيش بيني است ولي به نظر من هيچ‌گاه دچار رکود نخواهد شد. سرمايه گذاري روي ارزهاي رتبه 3 تا 20 در حال حاضر عقلاني‌ترين کار است و ارزهايي مثل اتريوم و بيت کوين که در صدر جدول قرار دارند براي استفاده کاربران ايراني، ريسک پذيري بالايي دارند. ضمن اينکه اصولا خود بيت کوين با استفاده از GPU (کارت گرافيک) و سيستم خانگي قابل استخراج نيست.
حسين خاني ارزهايي مثل ريپل را که غيرقابل استخراج هستند راهکارهاي دولت‌ها و بانک‌هاي جهاني براي کنترل بازار ارز ديجيتال معرفي مي‌کند و آنها را در زمينه نوسانات در بازار قطعات رايانه‌اي بي‌تاثير مي‌داند.
بازار ارزهاي ديجيتال و پيامدهاي آن تمامي ندارد و تکاني که به ابعاد اقتصادي مختلف در دنيا مي‌دهد، به تدريج آشکار مي‌شود. دولت‌ها و شرکت‌هاي مختلفي خواسته و ناخواسته درگير اين موضوع شده‌اند و به نظر مي‌رسد که در آينده اين درگيري بيشتر و بيشتر شود.
درباره این سایت